نگاهی تحلیلی به روش تألیف آثار حارث بن أسد محاسبی

Authors

اعظم قاسمی

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

abstract

حارث مُحاسبی زاهد، واعظ، محدّث، عارف، فقیه و متکلم قرن سوم است. رسائلی که از وی بر جای مانده، از منحصر به ‍فرد بودن و راه‍گشایی‍شان برای دیگران حکایت دارند. کانون این مکتوبات نفس انسان است. محاسبی در آثار خود تنها قصد تحلیل یا تبیین نظری موضوعی را ندارد، بلکه نتیجه‍بخشی سخن نیز برای او مدّنظر است. وی از منابع چهارگانۀ (قرآن، حدیث، سنت و عقل) در آثار خود استفاده می کرده است؛ اما بیشتر از آنکه این منابع در بحث، برای او اهمیت داشته باشند، موضوع بحث برای او اصالت دارد. به همین دلیل به معنایی می‍توان وی را اصالت موضوعی دانست، نه اصالت روشی. از این‍روست که به‍وضوح می‍بینیم او بر یک نهج سخن خود را نمی‍نویسد؛ گاهی به‍عنوان فقیه و گاهی همچون صوفی یا متکلم سخن می‍گوید. می‍توان گفت محاسبی از روش ترکیبی بهره می برد. علاوه بر آن، بخشی از آثار وی در حوزۀ تصوف، حاصل عبادت است نه تعقل محض. محاسبی مخالفان بسیاری داشته، اما در تالیف تحت تاثیر آنان قرار نگرفته است. از قرن ها پیش کوشش‍هایی برای معرفی آثار محاسبی انجام شده است؛ اما به دلیل فقدان بخشی از آثار وی، این تحقیقات از جامعیت برخوردار نیست و محققان با توجه به آنچه در دسترس است و بر اساس شواهد، آثار محاسبی را معرفی می‍کنند. در این مقاله به معرفی تحلیلی روش تالیف آثار محاسبی می پردازیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نظام اخلاقی حارث محاسبی

حارث محاسبی شناخته‌شده‌ترین عارف در حوزة عرفان اسلامی دورة نخست است. با توجه به آثار محاسبی به‌یقین می‌توان وی را یک متفکر اخلاق دانست. مهم‌ترین اثر محاسبی الرعایه است که هم در شرق و هم در غرب شناخته شده است؛ شاید به این علت که این کتاب بهترین دستورالعمل برای حیات معنوی در حوزة تفکر اسلامی است. در این مقاله با استناد به آرا و آثار محاسبی به بیان نظام اخلاقی وی می‎پردازیم

full text

نظام اخلاقی حارث محاسبی

حارث محاسبی شناخته شده ترین عارف در حوزة عرفان اسلامی دورة نخست است. با توجه به آثار محاسبی به یقین می توان وی را یک متفکر اخلاق دانست. مهم ترین اثر محاسبی الرعایه است که هم در شرق و هم در غرب شناخته شده است؛ شاید به این علت که این کتاب بهترین دستورالعمل برای حیات معنوی در حوزة تفکر اسلامی است. در این مقاله با استناد به آرا و آثار محاسبی به بیان نظام اخلاقی وی می‎پردازیم

full text

بازگشت به مرکز در «التوهم» حارث محاسبی

حارث محاسبی در «التوهم»، سفر روح به جهان دیگر را به شیوة دوم شخص و در قالب معراج نامه روایت می کند. از شاخص ترین عناصری که سفرنامه و به تبع آن معراج نامه بر اساس ماهیت خود بر آنها استوار است، زمان و مکان است. زمان و مکان در ارتباط با شهود روح، فضای عالم مثال است. فضایی که با بازسازی زمان های موعود، دوری و نزدیکی به مرکز را در دو مکان مجزا نشان می دهد. جایی که پروردگار سیمای کریم خود را به تمامی...

full text

نگاهی روش شناسانه به آثار فقهی

نگاهی روش شناسانه به آثار فقهی· دکتر عبدالحسین رضائی راد[1] چکیده در این تحقیق با هدف ارتقای سطح تحقیقات فقهی و کارآمدی هر چه بیشتر آن ها نظرها و انتقادات پیشنهادات استاد شهید مطهری وبعضی دیگراز فقهای متفکر معاصر،در حیطة روش شناسی آثار مشهور فقهی با تأکید بر مبحث امر به معروف و نهی از منکر مورد بررسی قرار می گیرد و در حد امکان پاسخ های لازم به این انتقادات و پیشنهادات ارائه می گردد. انتقادات که...

full text

مفهوم و آثار حق تألیف

حقوق پدیدآورندگان آثار، بسیار متنوع هستند. در میان این حقوق، حقوق مالی به منظور تأمین حمایت از زندگی آبرومندانه پدیدآورنده و ترغیب سایرین به خلق آثار ارزشمند، در نظر گرفته شده‌اند. پدید آورندگان عمدتاً ناگزیرند حقوق مالی خود را به شکلی از اشکال به بهره‌برداران واگذار نمایند. یکی از مبانی شناسایی حقوق انحصاری پدیدآورندگان آثار نیز در همین امر نهفته است تا هم صاحب اثر بتواند از طریق انتقال حقوق خ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه تخصصی اخلاق

جلد ۲، شماره ۱۸، صفحات ۸۵-۱۲۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023